Trakt Królewski

Dochodzimy do skrzyżowania z Al. Jerozolimskimi (rondo gen. de Gaullea). Z lewej strony za skrzyżowaniem gmach dawnej siedziby Komitetu Centralnego PZPR. Wzniesiony w latach 1948-51 wg proj. Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego. Obecnie siedziba Centrum Bankowo-Finansowego „Nowy Świat”. Na wsch. od Centrum zespół budynków, wzniesionych w latach 1926-38, zaprojektowanych przez Tadeusza Tołwińskiego, w których znajdują się Muzeum Narodowe (bogate kolekcje sztuki starożytnej, średniowiecznej i polskiej sztuki nowożytnej – zwłaszcza malarstwa) i Muzeum Wojska Polskiego.

Po prawej stronie za rondem de Gaullea (Al. Jerozolimskie 7) mieści się potężny gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego wzniesiony w latach 1928-35 wg proj. Rudolfa Świerczyńskiego i następnie rozbudowywany. Środkowy jego ryzalit zdobią płaskorzeźby wykonane wg proj. Jana Szczepkowskiego.

Idąc dalej Nowym Światem, dochodzimy do placu Trzech Krzyży. W początkach Warszawy był to węzeł szlaków prowadzących z Czerska, Solca i Mokotowa. Nazwa nawiązuje do umieszczenia tu w 1731 r. na dwóch kolumnach złotych krzyży rozpoczynających Drogę Kalwaryjską prowadzącą z tegoż placu wzdłuż dzisiejszych Al. Ujazdowskich i wystawienia w 1756 r. figury św. Jana Nepomucena trzymającego krzyż. Na placu w jego centralnym punkcie znajduje się klasycystyczny kościół par. pw. św. Aleksandra wzniesiony w latach 1818-26 wg proj. Christiana Piotra Aignera. Kościół wzniesiony na rzucie koła, przykryty jest kopułą i ma dwa położone na osi portyki kolumnowe. Wewnątrz w bocznym ołtarzu marmurowa rzeźba „Chrystus w grobie” wykonana w XVII w. w warsztacie włoskim. Po wsch. stronie placu znajduje się neorenesansowy gmach Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych zbudowany w latach 1826-27. W sąsiedztwie budynku odsłonięty w 1968 r. pomnik założyciela zakładu – księdza Jakuba Falkowskiego, wykonany wg proj. Ferdynanda Jarochy. Za placem Trzech Krzyży Trakt Królewski wiedzie Al. Ujazdowskimi. Po lewej stronie u wylotu Alej całopostaciowy pomnik Wincentego Witosa – działacza chłopskiego, odsłonięty w 1985 r., wykonany wg proj. Mariana Koniecznego. Pierwszy odcinek Al. Ujazdowskich to rząd potężnych kamienic. Wyróżnia się modernistyczny dom pod nr. 34 z postaciami dwóch gigantów podtrzymujących balkon. Wzniesiony został w latach 1904-07 wg proj. Władysława Marconiego.

Ze skrzyżowania z ul. Matejki widoczny jest w głębi gmach Sejmu i Senatu (ul. Wiejska 2/4/6). Budowla powstała w wyniku przebudowy XIX-wiecznego budynku Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego dokonanej w latach 1925-29 wg proj. Kazimierza Skórewicza. Powstał wtedy gmach obrad o kształcie półrotundy i hotel sejmowy. Budowla z zewnątrz udekorowana fryzem z płaskorzeźbami Jana Szczepkowskiego. W 1947 gmach sejmowy został rozbudowany wg proj. Bohdana Pniewskiego, a wnętrza zmodernizowane. Na wprost ul. Matejki po zach. stronie Traktu Królewskiego (nr 29/31) znajduje się siedziba ambasady USA, stylowo odmienna od dawnej zabudowy Traktu, wzniesiona w 1962 wg proj. W. Becketta.

Przed skrzyżowaniem Al. Ujazdowskich z ul. Piękną znajdują się po lewej stronie (nr 6A) pałac Rembielińskich (Poznańskich), zbudowany w poł. XIX w. wg proj. Franciszka Marii Lanciego, a po prawej stronie (nr 27) pałac Raua, wzniesiony w 1868 r. wg proj. Leandra Marconiego z dekoracją rzeźbiarską Leona Kucha-rzewskiego (obecnie ambasada Szwajcarii).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *