Trakt Królewski

Za skrzyżowaniem z ul. Piękną po wsch. stronie ulicy rozciąga się park Ujazdowski o powierzchni ok. 5 ha, rozplanowany w końcu XIX w. przez Franciszka Szaniora. Park ma urozmaiconą roślinność, staw, sztuczny strumyk i ułożone głazowiska. Znajdują się w nim dwie ciekawe rzeźby: Gladiator – dłuta Piusa Welońskiego z 1892 r., i Ewa – dłuta Edwarda Wittiga z 1911 r. Są także dwa pomniki: jeden w formie kamienia, odsłonięty w 1930 r., upamiętniający Stanisława Jachowicza – poetę i bajkopisarza tworzącego głównie dla dzieci, drugi z 1939 r. (w tym miejscu od 1985 r.) ku czci Ignacego Jana Paderewskiego – polityka, kompozytora i muzyka.

Po zach. stronie Traktu Królewskiego na odcinku od Pięknej do placu Na Rozdrożu mijamy kolejno: pałac Śleszyńskich (nr 25) – wzniesiony w 1826 r. wg proj. Antonia Corazziego, budynek pod nr. 25, przed którym znajduje się kamień-pomnik z 1956 r. upamiętniający przeprowadzenie przez żołnierzy AK I lutego 1944 r. udanego zamachu na hitlerowskiego generała Franza Kutscherę, dwie kamienice modernistyczne z pocz. XX w. (pod nr. 19 i 17), pałac Wielopolskich (nr 15) – wzniesiony w latach 1875-76 wg proj. Józefa Hussa (obecnie ambasada Wielkiej Brytanii) i pałac Sobańskich (nr 13) wzniesiony w 1876 r. wg proj. Leandra Marconiego. W ogrodzie przed pałacem Sobańskich znajduje się XIX-wieczna kopia znanej rzeźby Donatella – Dawid. Rozwidlenie dróg i dwupoziomowe skrzyżowanie z Trasą Łazienkowską to plac Na Rozdrożu. Od zach. placu fontanna i skwerek. Za placem Na Rozdrożu po lewej stronie, pomiędzy Trasą Łazienkowską a ul. Agrykola, znajduje się skwer Kisielewskiego.

W pobliżu skarpy wiślanej usytuowany jest Zamek Ujazdowski. Wzniesiony został w pobliżu miejsca drewnianego grodu książąt mazowieckich wzmiankowanego w XIII w. Pierwotnie był tu zamek myśliwski zbudowany w XV w. Kolejny zamek wzniesiony został w 1 poł. XVl!w. kosztem króla Zygmunta III Wazy, zapewne wg proj. M. Castelli. Zamek miał formę dwupiętrowej budowli na planie kwadratu z 4 narożnymi wieżami i wewnętrznym dziedzińcem. W 2 poł. XVII w. w zamku funkcjonowała mennica. Od 1683 r. własność Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Wówczas wnętrza i otoczenie zamku przekomponował Tylman z Gameren. Po 1766 r. nastąpiła kolejna przebudowa – na rezydencję królewską Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wówczas zaangażowani zostali architekci: Jakub Fonatana, Efraim Schroeger i Dominik Merlini. W końcu XVIII w. zamek został przekształcony na koszary wojskowe (wg proj. Stanisława Zawadzkiego). Od 1810 r. funkcjonował tu szpital. Częściowo zrujnowany w czasie II wojny światowej zamek w 1954 r. został rozebrany. W latach 1975-81 zrekonstruowany z przeznaczeniem na Centrum Sztuki Współczesnej. Po prawej stronie Al. Ujazdowskich wznosi się zespół gmachów zbudowanych w pocz. XX w. wg proj. Wiktora Junoszy Piotrowskiego i Henryka Juliana Gaya, a po zniszczeniach wojennych odbudowanych wg proj. Stanisława Odyńca-Dobrowolskiego, użytkowanych obecnie przez Urząd Rady Ministrów i Komendę Główną Straży Pożarnych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *