Szlak nekropolii warszawskich

Z cmentarza komunalnego udajemy się ul. Powązkowską w kierunku wsch. Za skrzyżowaniem z ul. Tatarską znajduje się cmentarz Powązkowski. Utworzony został w 1790 r. na niewielkiej działce o powierzchni 2,6 ha (dzisiejsze kwatery 1-18). W latach 1792-93 cmentarz został rozplanowany wg proj. Dominika Merliniego oraz zbudowano kościół pw. św. Karola Boromeusza i katakumby (później wydłużone do ok. 200 m). Obszar cmentarza do 1928 r. powiększany był wielokrotnie. Od tego czasu zajmuje powierzchnię 43 ha podzieloną na 410 kwater. W 1925 r. wzdłuż katakumb wytyczona została Aleja Zasłużonych. W czasie II wojny światowej część cmentarza uległa poważnemu zniszczeniu w wyniku walk i bombardowań. Pochowanych jest na nim blisko 1 mln osób. Jest też wiele mogił symbolicznych. Na zewnętrznych ścianach kościoła zorganizowane jest Narodowe Sanktuarium Poległych na Wschodzie. Na kilkuset tabliczkach wymienione są ofiary stalinizmu, polegli w walce z Armią Czerwoną oraz pomordowani w radzieckich obozach i więzieniach. Wśród pochowanych na cmentarzu są ludzie kultury i sztuki: Wojciech Bogusławski, Mieczysława Ćwiklińska, Maria Dąbrowska, Adolf Dygasiński, Stefan Jaracz, Jan Kiepura, Bolesław Leśmian, Stanisław Moniuszko, Artur Oppman, Bolesław Prus, Władysław Reymont, Jadwiga Smosarska, Leopold Staff, Henryk Wieniawski, architekci: Henryk Marconi i Stanisław Noakowski, działacze polityczni i wojskowi: Władysław Grabski, Edward Rydz-Smigły i in. Wiele nagrobków charakteryzuje się wysokimi walorami artystycznymi. Są wśród nich dzieła: Stanisława Jackowskiego, Henryka Kuny, Konstantego Laszczki, Jakuba Tatarkiewicza, Piusa Welońskiego, Edwarda Wittiga i in. Od 1974 r. odnową zabytkowych nagrobków zajmuje się Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami. Wychodząc z cmentarza kierujemy się na ulicę Tatarską.

Przed skrzyżowaniem z ul. Jana Ostroroga znajduje się niewielki liczący ok. 1 ha powierzchni Muzułmański Cmentarz Tatarski, czyli mizar. Założony został w 1867 r. z przeznaczeniem dla żołnierzy rosyjskich wyznania muzułmańskiego (islamu). Później chowano tu także Polaków pochodzenia tatarskiego, emigrantów z Azji i członków korpusu dyplomatycznego. Cmentarz został w 1944 r. częściowo zniszczony przez czołgi niemieckie. Niektóre nagrobki mają cechy właściwe tradycji islamskiej, inne wzniesione są pod wpływem tradycji katolickiej. W dalszym ciągu na cmentarzu odbywają się pochówki.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *