Szlak nekropolii warszawskich

Idąc na płd. ul. Jana Ostroroga, dochodzimy do ul. Młynarskiej. Tam kolejne cmentarze. Pierwszym jest Muzułmański Cmentarz Kaukaski. Ten niewielki cmentarz powstawał w latach 1830-67. Chowani byli tu głównie żołnierze rosyjscy – muzułmanie, później także spolonizowani Tatarzy. Wśród pochowanych jest zmarły w 1851 r. Jan Buczacki – pierwszy tłumacz Koranu na język polski. Cmentarz został zniszczony w toku walk w czasie powstania warszawskiego i do tej pory nie jest uporządkowany. Jest praktycznie niedostępny dla turystów.

Idąc dalej na płd. ul. Młynarską dochodzimy do cmentarza ewangelicko-augsburskiego. Założony został w tym miejscu w 1792 r. na powierzchni ok. 4 ha. Na cmentarzu tym pochowanych jest wiele osób zasłużonych dla Warszawy oraz związanych z historią i kulturą Polski. Pochowani są tu m.in.: Wojciech Gerson, Jan Christian Kamsetzer, Franciszek Lampi, Samuel Bogumił Linde, Adolf Schuch, Michał Szubert, Zygmunt Vogel i Szymon Bogumił Zug. Wśród nagrobków o wysokich walorach artystycznych wymienić należy grobowce W. Welischa – dzieło Edwarda Wittiga i J. Neybauera – dzieło Bolesława Syrewicza. Sprzed tego cmentarza idziemy ul. Młynarską, a następnie skręcamy w lewo w ul. Żytnią. Jest tu cmentarz ewangelicko-reformowany. Założony został w 1791 r. i byF dwukrotnie powiększany. Obecnie zajmuje powierzchnię 2,5 ha. Wśród wybitnych postaci tu spoczywających należy wymienić: Jana Bystronia, Juliusza Kaden-Bandrowskiego, Olgę Niewską, generałową Katarzynę Sowińską (jej pogrzeb w 1860 r. był pierwszą wielką manifestacją zapowiadającą wybuch powstania styczniowego), gen. Karola Sierakowskiego, Józefa Simmlera i Stefana Żeromskiego. Z tego cmentarza kierujemy się na wsch. ul. Żytnią i w lewo ul. Gibalskiego.

W pobliżu cmentarza żydowskiego Pomnik-mauzoleum 300 Żydów i Polaków – ofiar egzekucji, jaka miała miejsce w czasie II wojny światowej na terenie dawnego stadionu Skry. Mogiła została odnaleziona w 1988 r. i wkrótce miejsce zostało upamiętnione monumentem proj. F. Szumielewicza i M. Martensa. Stamtąd dochodzimy do ul. Okopowej, gdzie znajduje się cmentarz żydowski. Założony został w latach 1806-07 na powierzchni 33 ha. Cmentarz jest podzielony na kwatery, ulice i rzędy. Został poważnie zdewastowany w czasie II wojny światowej. Nagrobki w większości zgodne są z tradycją Żydów, jedynie niektóre nowsze formą są zbliżone do katolickich. Wśród nagrobków są też grobowce w kształcie kaplic. Niektóre z nich to ohele – miejsca pochówku cadyków. Zgodnie z tradycją żydowską do dnia dzisiejszego do zmarłych cadyków kierowane są prośby spisane na kartkach zwanych kwitlechami, które kładzione są w ohelach. Wśród zmarłych tu pochowanych są m.in.: Szymon Askenazy, Ludwik Zamenhof, Samuel Olgebrand, Estera Kamińska.

Z nagrobków o wysokich walorach artystycznych wyróżnia się kaplica B. Sonnenberga z płaskorzeźbami przedstawiającymi praską posiadłość Szmula Zbytkowera i ilustracją do psalmu „Nad wodami Babilonu”. Od strony ogrodzenia przy ul. Okopowej znajduje się pomnik Janusza Korczaka (właśc. Henryk Gold-szmit 1878-1942), wykonany w 1982 r. wg proj. Mieczysława Smorczewskiego. Zwiedzaniem cmentarza żydowskiego kończymy trasę nekropolii warszawskich.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *