Podkowa Leśna…
Miasto od początku, od 1925r kiedy podzielony został majątek przemysłowca Stanisława Lilpopa, było elitarne. Koncepcja urbanistyczna Podkowy autorstwa Antoniego Jawornickiego, która nawiązywała do „miasta – ogrodu” Ebenezera Howarda, znalazła uznanie u inteligencji twórczej, polityków i przemysłowców.
Wokół posiadłości Jarosława i Anny Iwaszkiewiczów gromadzili się wybitni twórcy, m.in.: Karol Szymanowski, Jerzy Liebert, Antoni Słonimski, Stanisław Baliński. Krąg „Zarybia” skupiający się wokół siedziby Haliny i Janusza Regulskich, reprezentowany był przez przemysłowców, ludzi myśli technicznej i polityki.
Do kręgu Hertzów należeli: Aleksander Hertz – socjolog, Henryk Hertz – aktor, Benedykt Hertz – aktor i Irena Krzywicka.
Po Powstaniu Warszawskim w Podkowie znalazło schronienie około dwudziestu tysięcy uchodźców ze stolicy. W gościnnych podkowiańskich domach i licznych kawiarenkach kwitło życie towarzyskie, w konspiracji odbywały się spotkania władz Polski Podziemnej. Tradycje niepodległościowe były kultywowane do końca stanu wojennego.
Najbardziej aktywny okres dla ludzi opozycji nastąpił w połowie lat sześćdziesiątych. Powstały w latach trzydziestych kościół pod wezwaniem św. Krzysztofa, stał się wówczas miejscem spotkań młodzieży i środowisk opozycyjnych, a inicjator ożywienia duchowego ks. proboszcz Leon Kantorski był duchowym opiekunem tych przemian.
Na pierwsze w kraju msze beatowe zjeżdżali ludzie z całej Polski. Również w stanie wojennym i w latach 80 w Podkowie na terenie kościoła działała galeria sztuki współczesnej oraz organizowano „spotkania” z ludźmi polityki, nauki i kultury, na które przybywało wielu mieszkańców okolicznych miejscowości, a także z Warszawy.
Niewątpliwą atrakcją jest zwiedzenie Muzeum Jarosława i Anny Iwaszkiewiczów w Stawisku. Tutaj przez ponad pięćdziesiąt lat mieszkał i pracował wybitny polski pisarz, Jarosław Iwaszkiewicz.
Stawisko położone na styku trzech miejscowości: Podkowy Leśnej, Milanówka i Brwinowa, stanowiło posiadłość (dom wraz z parkiem i sadem), darowaną w 1928 roku Annie i Jarosławowi Iwaszkiewiczom w prezencie ślubnym przez Stanisława Wilhelma Lilpopa, ojca Anny.
W połowie 1984r. utworzone zostało tu Muzeum, jako realizacja zapisu testamentowego pisarza. Wyposażenie domu nie stanowi zwartej, jednolitej stylowo kolekcji, jednak jako całość ma unikatowy i oryginalny charakter zamożnego polskiego domu sprzed wieku, który przetrwał niezniszczony i niezmieniony przez wojnę, w którym przez cały okres jego istnienia gromadzono meble, dzieła sztuki, książki, pamiątki.
Znajdujące się w Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów cenne archiwum, biblioteka, wydawnictwa nutowe, zbiory fotograficzne i ikonograficzne stanowią warsztat pracy dla muzeologów, biografów, badaczy dziejów kultury polskiej.
Niegdyś bywali tu m.in. Karol Szymanowski i Artur Rubinstein, Antoni Słonimski i Witold Lutosławski, Jerzy Andrzejewski i Czesław Miłosz. Dzisiaj ten Dom-Muzeum, przynajmniej dwa razy w miesiącu żyje atmosferą salonu artystycznego sprzed lat.
Od 1994 roku współorganizatorem imprez (wieczorów literacko-muzycznych, wystaw plastycznych, spektakli teatralnych, „Spotkań z Nauką i Muzyką”, spotkań cyklu „Dźwięk-Słowo-Obraz-Myśl”) jest Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk, skupiające twórców kultury, związanych z regionem południowo – zachodniego Mazowsza, a także osoby, nie mające zawodowych związków z kulturą, ale pragnące w niej aktywnie uczestniczyć. Spotkania cieszą się dużą popularnością, gromadzą liczną publiczność, zarówno okoliczną, jak i warszawską.
Muzeum Jarosława i Anny Iwaszkiewiczów w Stawisku
ul. Gołębia 1, 05-807 Podkowa Leśna, tel. 758 93 63. Godziny otwarcia: wt, śr, pt. 9.00-15.00; czw. 9.00-17.00; niedz. 10.00-15.00; sob, pon. oraz święta kościelne i państwowe – nieczynne
Od kwietnia do końca września w każdą niedzielę otwarta jest galeria malarstwa i ceramiki Hanny i Leszka Nowosielskich. Prace pary artystów można podziwiać w ogrodzie na tle oryginalnych, rzadkich odmian roślin.
Galeria Hanny i Leszka Nowosielskich
ul. Helenowska 7, 05-807 Podkowa Leśna, czynna – niedziele godz. 14.00-17.00
W Podkowie Leśnej jest jeszcze jedno miejsce, które szczególnie docenią miłośnicy kolei. Muzeum kolejki WKD, położone na terenie Ośrodka Kultury, gromadzi eksponaty przypominające o początkach kolejki i jej twórców. W muzeum można umówić się na herbatę i porozmawiać z prawdziwymi przyjaciółmi WKD.
Muzeum Kolejki WKD, ul. Świerkowa 1, 05-807 Podkowa Leśna, tel. 758 94 41