Ulica Świętojańska była niegdyś jedną z ważniejszych ulic staromiejskich. Mansjonaria (pod nr 2) z 2-giej połowy XV wieku została przebudowana w duchu renesansu przez architektów włoskich Antonio Viscontiego i Bernarda Morando (w 1688 roku), a restaurowana w 1918-1920 przez arch. Juliusza Nagórskiego (odkrył dekorację stiukową) i w latach 1950-1953 przez arch. Władysława Jastrzębskiego. Kamienica posiada portal i obramienia okien gotyckie i renesansowe. Pozostałe kamienice na tej ulicy zbudowano w latach 1947-1958, nadając fasadom formy z XVI-XVIII wieku i wmontowując zachowane portale. Kamienicę „Pod Okrętem” (pod numerem 31) zdobi późnorenesansowy portal i płaskorzeźba żaglowca – godło handlu (jest to rekonstrukcja zniszczonej dekoracji z 1-wszej połowy XVIII wieku). Kamienica pod numerem 11 posiada dekorację autorstwa Piotra Kanna (fryz stiukowy z puttami, herbem Warszawy i rzeźbą „Mieszczka warszawska”). Sgraffita wykonali Edmund Burke i Jan Zamoyski.
Archikatedra św. Jana Chrzcicela zbudowana została w latach 1947-1954 według projektu arch. Jana Zachwatowicza przy współpracy architektów Stanisława Marzyńskiego, Tadeusza Zagrodzkiego i Stanisława Hempla, który opracował żelbetową konstrukcję. Budowla powstała na miejscu wysadzonego w 1944 roku kościoła gotyckiego z początków XV wieku, przebudowanego w 1-wszej połowie XIX wieku w modnym wówczas stylu gotyku angielskiego przez arch. Adama Idźkowskiego. Obecna fasada skomponowana została w stylu tzw. ceglanego gotyku mazowieckiego, częściowo według inwentaryzacji Idźkowskiego. Portal jest rekonstrukcją (kute w miedzi drzwi według projektu Stanisława Marzyńskiego wykonał Adam Jabłoński), fryz kamienny i sgraffitowy według odnalezionego fragmentu zaprojektował Kazimierz Knothe. Wnętrze, wyposażane do 1973 roku, zdobi ambona (projektu Józefa Trenarowskiego z 1959 roku), stalle (z lat 1959-1961) są rekonstrukcją zniszczonych barokowych stalli fundacji króla Jana III. Ołtarz główny jest projektu A. Jabłońskiego (z 1966 roku), tron biskupi projektu arch. Jana Bogusławskiego (z 1966 roku), witraże projektu Wacława Taranczewskiego (przed 1973 rokiem). Chrzcielnica z czarnego marmuru pochodzi z 1631 roku (sygnowana „Petrus Noire Gallus”), epitafia i nagrobki z XVI-XVII wieku (między innymi płyta nagrobna książąt mazowieckich z 1-wszej połowy XVI wieku, dzieło Bernardino de Gianotis i Jana Ciniego). Zrekonstruowany nagrobek St. Małachowskiego jest dziełem rzeźbiarza duńskiego Bertela Thorwaldsena. Wśród kaplic zwraca uwagę mauzoleum Prymasa Stefana Wyszyńskiego z marmurowym sarkofagiem (powstałym w latach 1986-1987 według projektu arch. Bolesława Szmidta), witrażem i mozaiką projektu Zbigniewa Łoskota. W podziemiach z XIV-XX wieku znajdują się między innymi krypty: prezydenta Gabriela Narutowicza (projektu arch. Mariana Lalewicza), Henryka Sienkiewicza (projektu arch. Konstantego Jakimowicza z 1924 roku). W zewnętrzną ścianę katedry, od ul. Dziekania, wmurowano gąsienicę ze zdalnie sterowanego niemieckiego czołgu-miny „Goliat”, atakującego Starówkę w czasie Powstania Warszawskiego 1944 roku.